TÜİK’in Yoksulluk ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2022 yılı sonuçları açıklandı. Toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip bireylerin göreli anlamda yoksul sayıldığı araştırmada, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si olan yıllık 17 bin 747 (aylık 1.479) lira baz alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre ülkedeki yoksul sayısı 12 milyon kişi olarak hesaplandı. Buna göre, göreli yoksulluk oranı da değişmeyerek yüzde 14,4 oldu. Ancak, kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı baz alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre ise yoksul sayısı 18 milyon 30 bine çıkarken, yoksulluk oranı önceki yıla göre 0,3 puan artışla yüzde 21,6 oldu. Medyan gelirin yüzde 70’i baz alınarak yapılan hesaplamada ise yoksul sayısı 24 milyon 460 bin kişi, yoksulluk oranı da 0,6 puan artarak yüzde 29,3 olarak bulundu. TÜİK, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40’ını baz alarak belirlediği yoksulluk sınırına göre ise yoksulluk oranını, önceki yıla göre 0,9 puanlık azalışla yüzde 7,6’ya düşürdü.
EN AZ YOKSULLUK TEK KİŞİLİK HANELERDE
Eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si baz alınarak hesaplanan yoksulluk oranı; tek kişilik hanelerde önceki yıla göre 1 puan artarak yüzde 7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarında ise 2,6 puan artarak yüzde 11,7 oldu. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak yüzde 19,6, tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,9’e geriledi.
EĞİTİM DÜZEYİYLE TERS ORANTILI
Fert medyan gelirinin yüzde 50’sine göre okur-yazar olmayan bireylerin yüzde 27,7’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4’ü, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,8’i, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,8’i yoksul olarak hesaplandı. Yüksek öğretim mezunları ise yüzde 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.
“Maddi yoksunluk” tanımı Eurostat tarafından revize edilerek tanımın içine sosyal yoksunluk kriterleri de dahil edildi. Buna göre hanelerin yeniden belirlenen yaşamsal ihtiyaçları listesindeki 13 maddenin en az 7’sini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan “maddi ve sosyal yoksunluk” oranı; 2021 yılındaki yüzde 18,1’lik düzeyine göre 1,5 puan daha düşük olmak üzere yüzde 16,6 olarak tahmin edildi.
EN YOKSUL ÇUKUROVA!
Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan ve fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsayan sürekli yoksulluk oranı ise 2022 yılında önceki yıla göre 0,2 puan artarak yüzde 14 oldu. İstatistiki bölge bazında fert medyan gelirinin yüzde 50’si baz alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; yüzde 15’le Adana, Mersin (TR62), yüzde 14,6 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA2) ve yüzde 14,3 ile İzmir (TR31) oldu. Göreli yoksulluk oranı en düşük olan ise yüzde 3,7 ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis (TRC1), yüzde 6,3 ile Malatya, Elâzığ, Bingöl, Tunceli (TRB1) ve yüzde 7,5 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt (TRA1) bölgeleri oldu.
