Son yıllarda salep ekimi Türkiye'de artışa geçen tarım ürünlerinden biri. Toprağın verimine ve iklim koşullarına göre, 1 ton tohum ekildiğinde 2.5 ton salep mahsulu geri alınıyor. Fakat en önemli püf noktası en iyi ve doğru salep tohumunu bulabilmek. Pazar sorunu yok. Hem dev gıda şirketleri kapıda hem de kozmetik şirketleri.
Geleneksel lezzetteki gerçek dondurmayı bulmak bir hayli güç olabilr, fakat bu özgün tadı yakalamak artık sanıldığı kadar zor değil. İşte o eşsiz lezzeti sağlayan unsur, salep bitkisinden başkası değil. Salep, kozmetik, ilaç ve gıda endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan bir bileşen olarak yeniden yaygınlık kazanıyor. Türkiye'de bile tüketilen salebin yalnızca yüzde 20'si üretilebilmektedir ve bu sebeple arz oldukça yüksektir. Kilosu 3000 TL'nin altına düşmeyen salep, bilhassa Karadeniz bölgesinde yoğun ilgi görüyor. Özellikle Giresun ve Ordu'da, salep üretimi giderek artmaktadır. Fındık üretimine kıyasla daha düşük maliyetli olmasına rağmen, salep tarımı çok daha karlı hale gelmektedir, bu da fındıklık alanlarının salep tarlalarına dönüşmesine yol açmaktadır.
İha.com.tr sitesine önemli açıklamalarda bulunan salep yetiştiricisi Süleyman Yüksel, "Salep toprağı beğenmeyince, bu sefer nasıl toprak istiyor bunu araştırmaya başladım. Kitaplarını okudum. Hangi cins salep, hangi yörede oluyor onları ezberledim. Sen 100 bin liralık mal ürettin. Bunun yüzde 40'ı tohum masrafı ve işçilik masrafı. Geri kalan yüzde 60'ı kar." ifadelerini kullandı.
SALEP EKİMİ NE ZAMAN YAPILIR?
Salep üretiminin en zahmetli yeri ot almasıdır. Su ister. Güz yağmurları yağarsa su istemez. Eylül'ün 20'sinden sonra yağış alırsa Ekim'in 10'una 15'ine doğru çıkar topraktan. Ekim'de yağmur yağarsa su istemez. Yağmazsa bir iki defa sulanır.
Salebi, Ekim'in 20'sinden itibaren dikimi yapılır. En geç bu kum salepleri Temmuz'u bulur. Toprağını iyi hazırladıktan sonra killi, kireçli, humuslu toprağı çok sever. Su tutan bir toprak olacak. Böyle olursa sulamada da avantaj olur.
2024 SALEP FİYATLARI NE KADAR?
Bucaksalep.com'dan edinilen bilgilere göre, Toz salep, kurutulan saleplerin öğütülmesi ile elde edilir ve dondurma veya içeceklerde kullanılır. 2022 yılında toz salep fiyatları 2000 TL ile 3000 TL arasında değişiyordu. 2023 yılında web sitemiz bucaksalep.com'da 1 kg toz salep 3679.90 TL'den satılmaktadır. 2024 yılında ise toz salep fiyatlarının 2500 TL ile 4000 TL arasında olması tahmin ediliyor.
2 SALEP ÇEŞİDİ
Tarım ve Orman Bakanlığı yaptığı araştırmada Anadolu topraklarında yetiştirilebilen salep çeşitlerini teker teker listeledi:
1. Orchis sancta
2. Serapias vomeracea
Yine Tarım ve Orman Bakanlığı'nın raporuna göre salepte yer alan besin değeri Salep orkidelerinin yumruları türlere göre değişmekle beraber yaklaşık olarak %50 bitkisel müsilaj, %24 nişasta, %1 şeker ve %10 protein içermektedir. Ülkemizde salep tıbbi bitki olarak ülser tedavisinde, üst solunum yolları rahatsızlıklarının tedavisinde ve müsilaj olarak kullanılmakta ayrıca dondurmalarda katkı maddesi olarak erime noktasının yükseltilmesinde ve geleneksel sıcak içecek olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Kaynak: İha.com.tr, Bucaksalep.com, Tarım ve Orman Bakanlığı
Derleme: Objektifa.com - Göktuğ Efil
