Cumhuriyeti 100. yılında tarihinde ilk kez bir seçimde ikinci tur oylamaya gidiyor. 14 Mayıs'ta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda Cumhur İttifakı'nın adayı ve mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 49,50 oy alırken Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise yuzde 44,89 oy alarak ikinci tur oylamasında seçmenin karşısına çıkmaya hazırlanıyor.
Taraflar ikinci tura hazırlanırken, kamuoyunda da anket firmalarının birinci tur seçimlerindeki performanslarını tartışılmaya devam ediyor. Peki birçok anket şirketinin yanılmasının arkasında yatan ne? Birinci tur sonuçlarında seçmen ne gibi hususları dikkate aldı? Türkiye'yi ikinci tur seçimlerinde neler bekliyor? Türkiye'nin önde gelen araştırmacılarından OPTİMAR Başkanı Hilmi Daşdemir, GENAR Başkanı İhsan Aktaş ve Gezici Araştırma Başkanı Murat Gezici cevapladı.
OPTİMAR: Kemal Kılıçdaroğlu'nu noktası virgülüne doğru tahmin ettik. Recep Tayyip Erdoğan'da da kısmi bir sapmamız oldu. Milletvekilliği seçiminde de yine kısmi bir sapmayla projeksiyonumuz tuttu. Şirket olarak 2018 seçimlerinde de benzer bir tablo ortaya koyduk. Gerçek sonuca yakın tahminler ortaya koyabilmek objektif ve tüm aşamalarında iyi denetlenmiş bir çalışmayla yapılabilir. Araştırmanın doğru yapılabilmesi için birçok faktörün bir araya gelmesi gerekiyor. Öncelikli olarak peşin sonuçla yola çıkmamak gerekiyor.
Bu şekilde hareket ettiğinizde baştan yanılmış oluyorsunuz. Sahayı iyi tanımak ve örneklemi doğru bir şekilde oluşturmak oldukça mühim bir husus. Yanılan anket çalışmalarının örneklemlerinde ve analizlerinde problem olduğunu düşünüyorum.
Ancak bazılarının sahada araştırma yapıp yapmadığından bile endişeliyim. Bu konuda araştırma sektörünün bir denetim mekanizmasına bağlanması ve algı yönetiminde kullanılmasının önüne geçilmesi gerektiğini tekrar belirtmek istiyorum.
GENAR: Bu noktada ilk olarak araştırmalarında yanılan firmaları iki gruba ayırmak gerekiyor. Birincisi seçimlik araştırma firmaları. Hata yapan firmalar içinde müzakere edilebilecek ve neden yanlış sonuçlara ulaştığı sorgulanabilecek bir iki firma olduğunu düşünüyorum. Onlar dışındakileri değerlendirilmeye bile gerek duymuyorum.
Bu tarz seçimlik firmalar birkaç seçim döneminde ortaya çıkıp algılara hitap eden anketler yayınlayıp ortadan kayboluyor. Biz sonuçları doğruya en yakın tahmin eden birkaç firmadan birisiyiz. Bu noktada işinizi düzgün yapmanız ve kurumsal bir yapıya sahip olmanız çok önemli. Hata payımız standart olarak kabul edilen değerin içinde. Bu noktada sahayı iyi okumanız ve siyaseti doğru tahlil etmeniz gerekiyor. Örnek vermek gerekirse biz bütün araştırmalarımızda İYİ Parti’yi yüzde 13 ila 14 üzerinde hiçbir zaman görmedik ve bir dönem yüzde 7’lere kadar düşen İYİ Parti’nin son araştırmamızda yüzde 10 oy oranına ulaşacağını değerlendirdik. MHP'de de aynı şekilde bu dönemde yüzde 7’den 10 çıktı.
Ancak İYİ Parti’nin 19 ila 21 aralığında verildiğini de gördük. Dolayısıyla işini düzgün yapan ve iyi bir denetim mekanizması oluşturan firmalar bu noktada doğru sonuca ulaşabilirler.Muhalefet partilerinin araştırma şirketlerine bilimsel yöntemlerle araştırma yaptırdığını ya da bilimsel yöntemlerle yapılan araştırmaları kamuoyuyla paylaştığını düşünmüyorum.
